Xứ Mường Hòa Bình vẫn tồn tại phổ biến cách chữa bệnh bằng dân gian dựa trên các thủ thuật, cây thuốc trong rừng pha chút nghi lễ tâm linh của các thầy mo, thầy mỡi vô cùng kỳ lạ.

Cũng chính vì thế mà ở đây cũng sản sinh ra nhiều cách chữa bệnh dân gian kì lạ gắn với những kì nhân hiếm có. Tuy nhiên, trong số những người mà tôi biết đến, thì cách chữa bệnh bằng ống hút của đại lão thầy cúng 108 tuổi Bàn Văn Phiêm ở xã Đông Nghê, Đà Bắc, Hòa Bình phải được xếp đứng đầu bảng.

Được thần tiền truyền nghề?

Ông Bùi Ngọc Thích, Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã Đông Nghê khẳng định cách chữa bệnh đến khó tin của đại lão thầy cúng 108 tuổi Bàn Văn Phiêm là có thật. Bởi chính ông hoặc người nhà của họ từng là bệnh nhân của ông Phiêm. Ông Thích vốn bị thoái hóa một đốt sống lưng, đau đại tràng mãn tính kể: “Dạo đó tôi bị đau quá nên tìm đến nhà thầy Phiêm nhờ chữa bệnh. Đến nhà thầy, tôi tự tay mổ, luộc gà, xếp đũa bát, bỏ thêm chai rượu làm mâm đồ cúng. Ông lấy hương đốt huơ quanh người tôi rồi vén áo lên, lấy ống hút dí vào sườn trái. Trước khi hút bệnh, ông uống một chén nước cho mồm miệng sạch, lau ống hút, lấy cả lông gà không cho bất kỳ một dị vật nào ở trong. Lúc hút tôi có cảm giác như bị ai véo vào da thịt, giật một cái, sau đó nhẹ nhõm, mát người lắm! Ông hút ra được một viên đá bằng hạt đỗ, màu trắng, bỏ vào cái bát rồi nhổ một bãi nước bọt. Hòn đá ấy lại được bỏ vào bếp than đang rực lửa. Tôi không mất một đồng tiền nào ngoài con gà cúng (sau cúng cả người bệnh lẫn người nhà ông thầy đều thụ lộc - PV). Kỳ lạ là đã ba năm nay tôi không bị đau lưng và đau đại tràng nữa”.

Cũng giống ông Thích, nhiều cán bộ xã Đồng Nghê kể về đại lão thầy cúng 107 tuổi, Bàn Văn Phiêm ở địa phương mình với một thái độ kính trọng. Hầu hết họ hoặc người nhà đều từng là bệnh nhân của ông lão hút bệnh kỳ lạ này. Ông Bàn Kỳ Than, Bí thư Đảng ủy xã Đồng Nghê bảo rằng ông Phiêm chữa đủ loại bệnh từ đau bụng, viêm phổi, lao đến điên loạn. Đặng Văn Lèng, sinh năm 1972 gọi ông Than là cậu ruột cách đây một năm bỗng dưng bị điên. Đó là vào ngày 5/4 (Âm lịch) năm 2012, sau một buổi đi làm cỏ về, Lèng bị đau bụng, sốt. Người nhà cho uống thuốc nam thì Lèng có đỡ. Nhưng sau khi ngủ đến 2h sáng hôm sau tỉnh dậy lại bị đau bụng dữ dội đến nỗi phải tiêm thuốc giảm đau. Khoảng 2h sáng hôm nữa, nửa đêm Lèng bật giật gọi vợ: “Ối giời ơi, sao lại có gió to thế? Mở cửa ra cho tôi lên nhà thằng em rể ngủ”.

Lèng cứ liên tục lảm nhảm như thế nên người em trai Đặng Văn Phương phải chở đến Trạm y tế Mường Chiềng. Ở trạm, biểu hiện điên của Lèng càng nặng hơn, anh luôn miệng la hét có người giết, người chém mình khiến nhiều bệnh nhân khác phải bỏ chạy vì sợ vạ lây. Hết kêu, mặt Lèng đỏ lên, chân tay tê, co cứng toàn thân, bác sĩ của trạm cũng bó tay trước tình trạng nguy kịch. Người em đành chở thẳng anh trai đến nhà ông Phiêm cùng với ba con gà làm thủ tục cúng. Ông thầy dí chiếc ống đặc biệt vào đầu Lèng để “hút” bệnh. Lạ thay, sau khi được ông Phiêm “hút” xong thì cả người ốm lẫn người khỏe đều ăn cơm, uống rượu cùng nhau. Kể từ đó, cơn điên của Lèng không còn nữa. Hôm tôi đến, Lèng vừa đi chăn bò về, nghe lời người em trai kể lại chuyện anh chỉ cười lành hiền như chuyện của ai đó chứ không phải là mình tháng trước.

 Kiểu chữa bệnh kì lạ

Đại lão thầy cúng 108 tuổi này ở xóm Lài, cùng với 15 hộ  người Dao  nằm chót vót nơi đỉnh núi, thông với thế giới bên ngoài bằng con đường độc đạo rộng chừng gang tay đầy vách cao, vực thẳm. Nhà ông Phiêm nghèo như bao nhà khác, vách gỗ, mái bờ lô, gà vịt có một hai chục con, lợn có hai con, đủ dùng khi giỗ chạp, đãi đằng khách khứa. Tôi trò chuyện qua “phiên dịch” Bàn Văn Thọ, Phó trưởng công an xã Đồng Nghê, đồng thời là chắt của ông Phiêm thì được biết ông Phiêm có khả năng hút bệnh từ lúc 12 tuổi - tuổi cấp sắc của người Dao (chàng trai sau khi thụ lễ đã được coi như một người đàn ông trưởng thành hoàn toàn về thể chất cũng như tinh thần - PV).

Ngoài khả năng chữa bệnh không biết học được ở đâu thì còn lại cuộc sống của đại lão thầy cúng này cũng bình thường như nhiều người dân ở đây. Tuổi thơ gắn liền với những cái cây, bóng núi. Năm 17 tuổi ông Phiêm lấy vợ, sinh 12 người con. Gia đình ông hiện có 5 thế hệ gồm ông, con, cháu, chắt, chút. Năm 1978 vợ đầu mất, ông tục huyền với một phụ nữ khác. Bà hai mới mất hồi tháng 5/2012, thọ 95 tuổi. Trước còn khỏe, ngoài hút bệnh, ông còn tự mình lên rừng tìm thuốc. Năm ngoài 90 tuổi, ông bị ngã, hai chân không đi được nên chỉ ở nhà hút bệnh. Tùy từng bệnh, từng người mà có những cách chữa khác nhau. Có người ông lấy một can nước, đọc câu thần chú vào, người bệnh mang về vừa uống vừa rửa chỗ đau là khỏi. Có người ông chỉ hút bệnh.

Tôi tò mò cầm cái ống hút của ông lên xem. Nó sáng bóng và lạnh như bao vật kim loại khác. Cái ống hút có một thân phận kỳ lạ. Trước ông Phiêm có tới hai ống hút nhưng cái ống dài không hút ra bệnh. Ông bảo cả hai cái đều được người nhà trời gửi xuống (có người dân địa phương nói do máy bay địch xưa bị bắn rơi nên ông Phiêm ra lấy một đoạn ống về làm ống hút -PV). Cái ống hút ra đủ thứ. Thứ như hòn than. Thứ như mẩu đá. Đặc biệt có lần ra cả con trùng đầu đỏ đang ngo ngoe hay con cua nhỏ còn ngọ nguậy càng cẳng.

Bố Bí thư Đảng ủy xã Đồng Nghê là ông Bàn Văn Den trước đây bị bệnh sưng toàn thân, bụng to, chân tay phù. Khi đó ông Bí thư mới chỉ 10 tuổi nhưng thấy người anh rể mình là Đặng Văn Dần đi đón cụ Phiêm về hút bệnh: “Chính mắt tôi thấy ông Phiêm hút ra được một con cua to bằng hai cái ngón tay, màu xám giống cua bình thường vẫn còn bò được. Con cua được ông Phiêm vứt ra xa nhà, chỗ không có người qua lại. Sau đợt đấy bố tôi khỏi hẳn bệnh phù thũng nhưng nghề đốt đá vôi độc hại cộng với việc không kiêng ăn thịt bò như thầy đã dặn một lần nữa hạ gục ông. Ông mất ngày 20/4/1966”.

Nhiều người khi được chữa khỏi bệnh đã nhận ông là bố. Ông Phiêm chẳng nhớ nổi mình có bao nhiêu đứa con nuôi như vậy, có lẽ phải ngót nghét hàng trăm. Như Lý Văn Thắng ở xóm Cỏi (Xuân Sơn, Tân Sơn, Phú Thọ) đang trong quân ngũ bị điên trốn về quê rồi chạy vào rừng quốc gia Xuân Sơn ở 12 ngày. Dân bản tưởng Thắng đã chết rục trong rừng vì chẳng mang gì ăn, chẳng mang bật lửa. Một buổi mấy người đi lấy củi, thấy Thắng ở trong hang liền hè nhau đưa về. Về hôm trước, hôm sau Thắng lại trốn vào rừng. Người ta mang cơm cho Thắng bảo có người đã cho ăn rồi, chỉ ngồi hút thuốc lào. Thấy bệnh nặng quá, người nhà đem sang cho ông Phiêm cúng bệnh. Cúng được một lần, tối đó Thắng ngủ trong nhà ông Phiêm mà vẫn lẻn ra rừng lang thang đến sáng mới về. Cúng lần thứ hai bệnh thích làm người rừng của Thắng khỏi hẳn. Giờ đây Thắng đã có vợ, biết làm nương rẫy bình thường, thỉnh thoảng lại sang thăm ông bố nuôi.

Cũng ở Xuân Sơn có cô giáo Bàn Thị H bị bệnh hay nói nhảm và xúc động vô cớ. Thấy con chó cắn con mèo cô cũng ngồi tu tu khóc. Thấy con gà chạy mổ nhau cô cũng vật vã vì thương, trách sao cùng là giống gà mà nó ác thế. Chạy chữa mãi mà cô giáo trẻ chẳng khỏi bệnh, người nhà đành dắt cô vượt núi sang gặp ông Phiêm. Hôm sau, cô giáo đã trở về với trường lớp. Giờ đây chút của ông Phiêm, tức con của Bàn Văn Thọ đang gửi mẫu giáo ở chính lớp cô H.

Dương Đình Tường