Điều vướng mắc thứ hai: Không bị bỏ cuộc lưng chừng bởi do chưa thông rõ những Hán từ đính kèm, đây là điều thật là đáng tiếc đối với những người có tinh thần khoa học đam mê nghiên cứu và thật đáng thương thay cho những người có đức tin trọn vẹn lại bị sa vào những ma thuyết huyễn nghĩa làm cho mê hoặc, đảo điên như đã nói trên... Một lần nữa chúng ta cần nên nhớ rằng Phật học nguyên thủy là giáo pháp bình dị, thiết thực và đại chúng giúp chúng sanh làm chủ hoàn toàn các xúc cảm hư ảo(bi/hỉ/lạc/an), tiêu trừ sạch vọng tưởng huyễn hoặc(kiên cố/hư minh/dung thông/u ẩn/điên đảo) để được thật sự tự do thoát khỏi Dukkha, đó là chân lý không gì khác hơn.  Bởi thế cho nên với bối cảnh lịch sử cách đây hơn 2500 năm về trước – xin nhấn mạnh và xin nhắc lại - trong điều kiện chữ viết (văn từ) chưa phổ cập, phương tiện thắp sáng thô sơ, mật độ cư dân thưa thớt, địa lý giao thông trắc trở (biên địa) -> thuật ngữ giao tiếp/học thuật chưa thống nhất, trình độ dân trí hạn chế... Do đó, nếu tôn tạo giáo pháp phức tạp, ngôn từ huyễn hoặc, siêu huyền như những quan điểm cực đoan về sau cố làm cho biến tướng dần tính bình dị, thiết thực và đại chúng sẵn có, thì hãy thử hỏi làm sao trong vòng thời gian 49 năm thuyết pháp trong điều kiện nhiều khắc nghiệt(biên địa, đa thổ ngữ, chưa phổ cập chữ viết, đa trình độ, đa thổ ngữ, bị Bà la môn và các tôn giáo đương thời chống đối) mà Đức Phật đã dẫn dắt thành công hơn 2400 người chứng thành Thánh Quả A la hán trong đó bao gồm cả những hạng phàm phu thất học, giai cấp hạ tiện, những đối tượng đã từng phạm tội nặng trong xã hội(tướng cướp, kỹ nữ, giang hồ, gian thương)?.

       Điểm lại lời Phật và chư Tổ đã dạy:

Này các Kàlàmas, chớ để bị dẫn dắt bởi những lời đồn hay bởi truyền thống, chớ để bị dẫn dắt bởi những lời người khác nói, chớ để bị dẫn dắt bởi những gì ghi lại trong Kinh điển, bởi lý luận hay suy diễn, bởi xét đoán bề ngoài, bởi tán thành một lý thuyết nào đó, bởi lòng tôn trọng "vị Sa môn này là Thầy ta". Mà này các Kàlàmas, khi các vị tự mình biết rõ: "Những pháp này là bất thiện, những pháp này đáng bị khiển trách và bất lợi". Lúc ấy các vị hãy từ bỏ chúng... Và này các Kàlàmas, khi nào các vị tự mình biết rõ: “Những pháp này là thiện, những pháp này là không lỗi và có lợi”, lúc ấy các vị hãy tiếp nhận và an trú trong pháp đó].

       ["Trước, Sau như một, điều duy nhất mà Như Lai chỉ lý giải và nêu ra, đó chính là chân lý về “Khổ và sự giải thoát khỏi Khổ". Cũng như nước đại dương kia chỉ có một vị là mặn, học thuyết của Như Lai chỉ có một vị là giải thoát".]

       [“Hãy tự làm hòn đảo cho chính mình, hãy lấy chính mình làm nơi nương tựa, không nương tựa vào ai khác, hãy lấy Phật pháp làm hòn đảo, không ai khác có thể làm nơi nương tựa cho mình”.]

       [”Hỡi các Tỳ kheo, ngay cả quan niệm giải thoát, minh bạch và rõ ràng như thế, nhưng nếu các ông bám chặt vào đó, nếu các ông quý chuộng nó, nếu các ông cất giữ nó, nếu các ông ràng buộc vào với nó, thì vậy là các ông đã không hiểu rằng giáo lý chỉ như một chiếc bè, cốt dùng để qua sông chứ không phải để mà ôm giữ lấy”.]

       [”Thời mạt pháp chúng sanh căn trí thấp hèn điên đảo, thấy pháp hữu vi thì đắm chắp tin mê, nói đến pháp vô vi thì ngớ ngẫn xa rời…không thấy Tánh mà cố nói mười hai bộ kinh, thảy đều là ma nói. Thầy là vua ma và Trò là dân ma…- Lược trích lời dạy của tô Bồ đề đạt ma trong kinh Thiếu Thất Lục Môn].

     Vậy thì chúng ta hãy cùng nhau thức tỉnh trở lại và sẵn sàng chịu khó dành ra một ít thời gian để cùng tham khảo một cách đúng đắn những thuật ngữ cơ sở vận dụng trong giáo pháp, thay cho việc hoang phí thời gian một cách vô ích là: công phu học theo sáo ngữ huyễn hoặc, tín điều rập khuôn, lặn lội xa xôi tìm tòi(tâm đuổi theo pháp) tới những nơi biện bày đủ thứ tướng tượng phù phiếm, tôn tạo hình thức mê tín(thức bị hình sắc trói cột), ngụy biện trơn tru cho những kiến thức thấy biết sai trái(tà kiến biện thông) và nô dịch cùng đám đông hoang tưởng suốt nhiều đời kếp... Một lần nữa TOTHA khuyên bạn đọc không nên vội vàng lướt qua phần căn bản về việc hiểu đúng thuật ngữ Hán Việt và chớ vội tin bất cứ những gì mà mình chưa thông hiểu. Đây chính là điều đã từng trói buộc biết bao thế hệ mê vọng và cuồng tín [Y lý nhập chủng hạnh, bất tùy ư kinh giáo nghĩa là: “Đúng theo lý mà gieo mầm đức hạnh, không để bị trói buộc bởi câu chữ trong kinh giáo” – Tổ Đạt Ma]. Chúng ta hãy từ tốn nhẫn nại và cùng nhau chiêm nghiệm lại dần dần ý nghĩa thiết thực của giáo pháp là cùng đối chiếu(soi chiếu, chiếu kiến) dần bên trong nội thức của chính mình để giúp ta được ngày càng sáng tỏ mọi sự việc bên ngoài (ngoại pháp) mà gieo mầm thiện nghiệp sẽ giúp ta thăng tiến dần đức hạnh... Chính hành động đúng đắn(chánh nghiệp) thông qua sự suy nghiệm(chánh tri kiến, tư duyri kiến, tư duy) vấn đề cốt lõi cùng điều hợp đúng(chánh niệm) thân tâm và đồng thời cũng sẽ chính là năng lực xúc phát(tín lực giác chi) giúp ta khai mở dần năng lượng tâm thức – đối tượng thuộc ngoài phạm trù nhận thức của 5 giác quan hiện hữu của con người – song hành cùng sự vận dụng trí tuệ một cách triệt để(trạch pháp giác chi) tránh bị lôi cuốn theo hình thức cực đoan(Y Trí bất qui Thức) dần lan đến dị đoan cố hữu suốt ngàn năm không lối thoát... Chúng ta hãy luôn tỉnh táo để luôn sáng suốt nhận ra!.

(Xem tiếp->)