Những người 'lột xác' sau khi bị đột quỵ
Sau khi thoát chết vì vỡ mạch máu não, ông Tommy 58 tuổi bỗng dưng biết làm thơ và vẽ tranh, dù trước đó ông chẳng bao giờ quan tâm tới hội họa hay văn thơ. Tommy McHugh, 58 tuổi và sống tại Liverpool (Anh), từng là công nhân xây dựng trước khi bị vỡ mạch máu não vào năm 2001. Sau khi thoát khỏi lưỡi hái của tử thần, Tommy đột nhiên có khả năng vẽ mặc dù ông chưa bao giờ cầm cọ và quan tâm tới hội họa.
“Khi còn nhỏ, tôi chỉ thích đánh nhau và bỏ học từ năm 15 tuổi. Tôi chưa bao giờ quan tâm tới nghệ thuật hay văn thơ, nhưng lần xuất huyết não ấy đã thay đổi tất cả. Giờ đây tôi trở nên nghiện vẽ. Những ý tưởng mới xuất hiện liên tục trong tâm trí khiến tôi phải cố gắng lắm mới ngủ được. Tôi thường vẽ tới 2 hoặc 3 giờ sáng, sau đó thức giấc vào 6 giờ và tiếp tục cầm cọ. Tôi chưa bao giờ tưởng tượng đời tôi lại rẽ sang một hướng như vậy”, Tommy tâm sự.
 |
Tommy McHugh trong phòng vẽ của ông. Ảnh: dailymail.co.uk.
|
Sau khi trải qua một ca phẫu thuật, Tommy được cứu sống, nhưng ông cảm thấy như lạc vào thế giới khác. Ông không nhớ được các anh em ruột, vợ và hai đứa con. Thậm chí khi nhìn vào gương ông cũng không nhận ra khuôn mặt trong đó là ai.
Một tháng sau, Tommy cảm thấy có một động lực nào đó từ bên trong thôi thúc ông làm thơ. Có ngày ông viết kín năm quyển vở học sinh. Hai tháng sau thì niềm đam mê hội họa bùng cháy mãnh liệt. Sáu tháng sau, bà vợ xin li dị vì hoảng sợ trước sự thay đổi của chồng, đặc biệt là các bức vẽ.
Richard Murray, 32 tuổi, một nhà quản lý tài chính ở thành phố Hereford (Anh), bị đột quỵ cách đây ba năm. Cơn đột quỵ ấy biến anh trở thành một người nói giọng Pháp.
Tai họa xảy ra sau khi Richard cùng vợ trở về nhà từ kỳ nghỉ trăng mật. Đột nhiên anh cảm thấy một cơn đau nhức óc và tê liệt nửa thân bên phải. Anh hoàn toàn tỉnh táo, nhưng bị cấm khẩu. Tại bệnh viện, các bác sĩ tiến hành chụp cắt lớp não của Richard. Kết quả cho thấy có một khối máu đông mắc kẹt ở bán cầu não trái, trong vùng điều khiển phát âm. Sau khi dùng thuốc để làm phân tán khối máu đông, các bác sĩ cảnh báo rằng có thể Richard sẽ mất khả năng nói. Quả thực, anh không thể nhớ cách phát âm các từ nữa. Mỗi khi muốn truyền đạt một điều gì đó, Richard phải viết nó ra giấy.
 |
Richard Murray cùng vợ và hai con. Ảnh: dailymail.co.uk.
|
Tám ngày sau khi rời bệnh viện, Richard có thể cử động chân tay, nhưng vẫn không thể mở miệng. Một người bạn vốn là chuyên gia về trị liệu phát âm đồng ý gặp anh mỗi tuần một lần. Richard phải học nói từ con số không và vợ anh phải dạy anh nói hàng ngày. Trong hai tuần đầu anh chỉ học được 4 từ cơ bản: hi (chào), bye (tạm biệt), yes (có) và no (không).
Dần dần số lượng từ mà Richard có thể phát âm tăng dần lên, nhưng giọng của anh hệt như người Italy rồi chuyển dần sang giọng Pháp. Khi anh gặp bạn bè, họ nghĩ anh đang nhại giọng ai đó để đùa cợt. Giờ đây Richard có thể nói năng trôi chảy, nhưng chất giọng của anh vẫn hệt như người Pháp. Các bác sĩ không dám chắc liệu chất giọng Anh của nhà quản lý tài chính này có quay trở lại không. Tuy nhiên, Richard chẳng quan tâm tới điều đó, bởi đối với anh việc phục hồi khả năng nói đã là phần thưởng vô giá.
Não là cơ quan phức tạp nhất trong cơ thể người. Nó chứa khoảng 20 tỷ tế bào, chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của cơ thể, từ giấc mơ cho tới xử lý mùi vị. Chất xám chiếm tỷ lệ lớn trong não. Đó là những tế bào thần kinh hay neuron có nhiệm vụ xử lý thông tin.
Tuy nhiên, não cũng có chất trắng - những dây thần kinh có nhiệm vụ gửi các thông điệp bằng hóa chất và truyền thông tin giữa các tế bào thần kinh.
Trên thực tế, số lượng dây thần kinh trong não nhiều hơn số dây cáp trong tất cả hệ thống viễn thông quốc tế trên toàn cầu. Đôi khi, hoạt động của những "dây cáp" của não có thể trục trặc do tổn thương, bệnh tật hoặc khiếm khuyết gene.
Các nhà khoa học cho rằng một chấn thương ở não có thể gây nên tổn hại lâu dài đối với các chức năng của nó, nhưng trong một vài trường hợp, điều đó không đúng.
Theo tiến sĩ Keith Muir, giáo sư bộ môn thần kinh tại Đại học Glasgow (Anh), khi một vùng não bị tổn thương, các chức năng của vùng đó sẽ được "phân phối" sang các vùng khác. Trong não có nhiều hệ thống và chúng phối hợp với nhau theo nhờ một cơ chế liên kết nào đó. Khi não bị tổn thương, các hệ thống thay đổi cách thức liên kết để phục hồi các chức năng thần kinh đã mất và trong nhiều trường hợp, sự thay đổi này tạo nên điều kỳ diệu.
Nạn nhân sau đột quỵ có giọng nói khác thường
 |
(Ảnh: revolutionhealth) |
Canada vừa công bố trường hợp đầu tiên về một người phụ nữ mắc hội chứng não hiếm thấy: phục hồi sau cơn đột quỵ, bà bắt đầu nói với giọng khác hẳn. Người phụ nữ này tên là Rosemary sống tại phía Nam ontario. Gia đình bà nhận ra thay đổi trong giọng nói của bà 2 năm trước khi bà phục hồi sau một cơn đột quỵ.
Trong hầu hết các trường hợp “hội chứng giọng nước ngoài” (foreign accent syndrome - FAS) khiến người nói có giọng “nước ngoài”. Giọng ontario của Rosemary bây giờ nghe giống như tiếng Anh Canada Maritime. Hiện tượng này phát sinh từ tổn thương thần kinh ở một số bộ phận của bộ não.
Alexandre Sévigny, nhà khoa học nhận thức thuộc đại học McMaster tại ontario cho biết: “Đây là một trường hợp rất thú vị, vì người phụ nữ này chưa bao giờ đến Maritime, cũng như chưa từng tiếp xúc với bất cứ ai có giọng vùng bờ biển phía Đông. Dòng dõi gia đình bà là Ai-len và Đan Mạch, cha mẹ bà cũng chưa hề sống ở đâu khác ngoài phía Nam ontario”.
Ví dụ, Rosemary nói một số đoạn tiếng khác hẳn với trước khi bị đột quỵ, bao gồm “dat” thay cho “that”, “tink” thay vì “think”. Bây giờ bà phát âm “greasy” giống như “gracey”, và “dog” nghe giống như “rouge”.
Hiện tượng y học khó hiểu này được làm sáng tỏ khi gia đình Rosemary liên lạc với nhân viên của Đơn vị đột quỵ tại Bệnh viện đa khoa Hamilton. Sau đó nhóm y khoa liên lạc với các nhà khoa học tại chương trình Khoa học và Ngôn ngữ nhận thức tại McMaster.
Nghiên cứu, được trình bày cụ thể trên tờ Canadian Journal of Neurological Sciences số ra tháng 7, là dữ liệu mới về hiện tượng có vẻ rất hiếm thấy kể trên. Tuy nhiên, FAS có thể chưa được báo cáo đầy đủ, vì các y bác sĩ chỉ dựa vào thông tin từ các thành viên gia đình bệnh nhân về sự thay đổi giọng nói sau đột quỵ của người bệnh.
Nhà nghiên cứu Karin Humphreys, đồng thời là chuyên gia tâm lý học tại đại học McMaster cho biết bà Rosemary không hề nhận thấy thay đổi nào trong giọng nói của mình.
Nghiên cứu được Hội đồng nghiên cứu kỹ thuật và khoa học tự nhiên tài trợ.
JULIA VOROBIOVA - Người đàn bà có khả năng lạ lùng
Tại Lirkrain có một phụ nữ tên là Julia Vorobiova, bà là một phụ nữ bình thường giống như bao nhiêu phụ nữ khác, bà đã có gia đình, con cái đều đã khôn lớn. Chỉ có điều đặc biệt là vào năm 37 tuổi bà bị bất tỉnh nhân sự và bị chạm vào một đường dây điện cao thế. Người ta đưa bà vào nhà xác vì chắc chắn là bà không thể nào sống. Nhưng lạ lùng thay, chỉ mấy ngày sau bà Vorobiova tỉnh lại và suốt gần nửa năm trời, bà Vorobiova không thể nào ngủ được vì bà cảm thấy trong cơ thể bà có một sự chuyển biến lạ lùng. Não bộ bà như rực hào quang và bà có cảm tưởng như người bà có một bình acquy lớn sôi sục điện năng.
Dần dần cơn cuồng loạn về ánh sáng và điện lực dịu dần, bà Vorobiova đã bắt đầu trở lại bình thường. Bà đã đi lại, ăn uống, ngủ và suy nghĩ, làm việc như bao người khác. Bà khỏe mạnh, bình tĩnh. Nhưng một hôm bà bỗng hốt hoảng vì vừa khám phá ra một điều vô cùng kỳ lạ là khi bà đến tiệm bán bánh mì. Hôm đó bà gặp một thiếu phụ đang đứng đợi xe buýt trước cửa tiệm bánh. Ðiều kinh ngạc là bà đã thấy toàn thể mọi cơ quan, bộ phận trong cơ thể của người thiếu phụ ấy. Có nghĩa rằng, bà Virobiova đã nhìn xuyên con người qua áo quần, da thịt họ. Bà sợ quá, dụi mắt nhiều lần nhưng lần nào bà cũng đều thấy như thế, ngay cả những người qua đường bà cũng đều thấy rõ ruột gan, tim phổi và cả những sợi gân, những mạch máu của họ.
Trở về nhà, tim bà còn đập mạnh vì hồi hộp. Bà không dám nhìn vào bất cứ vật gì vì bà luôn luôn thấy xuyên sâu vào mặt trong chứ không phải chỉ thấy ở dạng thể bên ngoài.
Nhưng rồi dần dần bà Vorobiova cũng bình tĩnh trở lại và bà tự nhiên cảm thấy vui thú và tự tin về khả năng kỳ lạ mà bà đã có được. Bà tự nghĩ "có lẽ Ðấng Tối Cao đã ban cho ta khả năng này với mục đích nào đó". Từ đó, bà lại hăng hái tò mò nhìn ngắm và tìm hiểu bất cứ những gì bà thấy. Bà đã nhiều lần làm cho những người hàng xóm ngạc nhiên vì bà Vorobiova đã chỉ cho họ tìm lại được những gì mà họ làm mất.... Có một lần bà đã giúp cho bác sĩ biết một cậu bé con nuốt nhầm một đồng xu vào bụng và bà vừa nhìn cậu bé vừa nói:
- Ðồng xu hiện đang nằm ở vị trí của đường vòng cuối dạ dày nối tiếp với ruột non.
Từ đó trở đi có nhiều người kéo đến nhà bà Vorobiova để xin bà giúp đở đủ chuyện: nào là tìm kiếm vật bị mất, tìm hài cốt của thân nhân bị thất lạc, định bệnh v.v...
Các phóng viên trong nước và ngoài nước đã nghe tin lạ về bà nên đã đến gặp bà để tìm hiểu.
Có lần nhà báo Nicolai Lixovencon đến gặp bà Vorobiova, chưa kịp đặc câu hỏi, bà đã hỏi ngược lại nhà báo:
- Ông có muốn tôi nói rõ là sáng nay ông đã dùng gì không? - Ồ! Nhà báo nói, rất hân hạnh.
- Bụng ông toàn là nước Kitxen mà thôi.
Nhà báo reo lên đầy thán phục.
- Ðúng! đúng! Thưa bà, sáng nay vội quá tôi chẳng kịp ăn thứ gì. Quả thật tôi rất ngạc nhiên về lời đoán của bà.
Càng ngày tin đồn về khả năng nhìn suốt mọi vật làm dân chúng khắp nơi ùn ùn kéo đến gặp bà càng ngày càng đông khiến chính quyền phải cắt cử những nhân viên an ninh đến khu vực bà ở để vãn hồi trật tự. Vô tình bà Vorobiova đã trở nên một nữ bác sĩ chẩn bệnh chính xác còn hơn cả máy chụp quang tuyến. Ðôi mắt của bà bây giờ không phải là đôi mắt của những con người bình thường nữa. Bà còn cho biết là mỗi lần đi dự tang lễ của một người nào là bà rất chán nản ngại ngùng vì bà không những thấy quan tài mà bà còn thấy cả xương thịt của người chết ngay trong áo quan, xuyên qua lớp ván và những vải liệm.
- Giờ đây cái đẹp nhân thế không còn nghĩa lý gì đối với tôi như trước đây nữa. Mọi vật tôi đều nhìn xuyên suốt chứ không còn thấy ở ngoại diện. Những cô gái đẹp, những hoa hậu đối với tôi dường như vô nghĩa nếu tôi nhìn lâu vào họ. Tất cả mọi vật rõ ràng là đầy vẻ giả tạo. Vì thế tôi nghĩ rằng thật buồn cười khi ta tô điểm son phấn đầy vẻ diêm dúa cũng chỉ là để che cái thực thể bên trong mà thôi.
Một người bạn của bà ta hỏi bà một câu như sau:
- Chị thấy ra sao khi trước mặt chị là một người đàn bà đã sửa sắc đẹp trên thân mình hay trên mặt họ.
- Ồ! Tôi thấy cả những vật thể để độn vú, độn mông, độn mũi, những chất để bơm vào da. Những vật thể này nằm dưới da thịt họ như những viên đá lăn lóc trên đường vậy.... |