Mặt cắt qua hồ: bên trên là lớp băng dày 19 mét. Đã khoan xuống độ sâu 12 mét.

      Với độ mặn xấp xỉ biển Chết và nhiệt độ âm 10 độ C, hồ Vida tại Nam Cực là một trong những môi trường khắc nghiệt nhất. Mới đây, ở độ sâu 12m trong hồ, người ta đã tìm thấy vi khuẩn và tảo đóng băng, và chúng sống lại khi băng tan chảy. Điều đó chứng tỏ sự sống có thể tồn tại trong những điều kiện cực hại của các hành tinh.

     Hồ Vida được phát hiện từ những năm 1950, nhưng nhanh chóng bị lờ đi do người ta cho rằng nó chỉ là một tảng băng lớn. Tuy nhiên, những năm 1990, Peter Doran và cộng sự, Đại học Illinois tại Chicago (Mỹ), khi gửi các tín hiệu radar xuyên qua lớp băng, đã ngạc nhiên phát hiện thấy ở độ sâu 19 mét là một hồ nước lỏng, có độ mặn gấp khoảng 7 lần so với nước biển bình thường. Các nhà khoa học lý giải, chính độ mặn cực lớn này đã hạ thấp điểm đóng băng của nước xuống dưới mức bình thường, khiến cho ở âm 10 độ C, nước vẫn trong trạng thái lỏng.

     Năm 1996, nhóm nghiên cứu đã quay lại vùng đất này và khoan sâu xuống 12 mét, mang lên các mẫu vật tảo và vi khuẩn. Mới đây, khi hâm nóng mẫu vật cho băng tan ra, các nhà khoa học nhận thấy các sinh vật đã hoạt động trở lại, sau hơn 2.800 năm sống tiềm sinh.

     Doran cho biết sự sống này quả là kỳ lạ, vì môi trường nước cực mặn như vậy có thể xem là độc tố đối với hầu hết các dạng sống. Trong những điều kiện tương tự như ở biển Chết hay hồ Muối Lớn ở Utah, chỉ một vài sinh vật đơn bào còn thoi thóp được. Hơn thế nữa, Vida còn là môi trường cực lạnh, mà nhiệt độ quá thấp thường có xu hướng làm phân rã các phân tử protein và làm mất chức năng của chúng. Do đó, nhóm nghiên cứu phỏng đoán các sinh vật sống trong hồ Vida đã phải sử dụng đến một cơ chế chống đóng băng đặc biệt nào đó.

     Doran cho rằng nếu tìm được cơ chế sống sót trong điều kiện cực hại này, các nhà khoa học sẽ có thêm cơ hội và hy vọng tìm thấy sự sống trong những hành tinh khác của hệ mặt trời. Ông nói: “Các nhà khoa học vẫn tin rằng sao Hỏa là một hành tinh giàu nước, và nếu sự sống đã từng nảy nở ở đó, thì có thể, một hệ sinh thái giống như trong hồ Vida đã từng ngự trị trên vùng đất này trước khi nước bị hóa rắn”.

     Hiện nhóm nghiên cứu đã tạm ngừng khoan ở độ sâu 12 mét, nhằm giữ cho mặt băng của hồ còn nguyên vẹn. Họ hy vọng sẽ trở lại vào năm 2004, với những thiết bị đã được khử trùng, và khoan sâu tới lớp nước trong hồ. Những mẫu nước cũng sẽ được phân tích để xem liệu chúng có chứa sự sống hay không. Các nhà khoa học tin rằng nếu có, thì chúng sẽ có niên đại già hơn nhiều so với sự sống trong lớp vỏ băng trên mặt hồ.

Nguồn  BBC, CNN